సీస పద్యం గణ విభజన ఒకటి చేసి చూడాలి కదా! ఈ దిగువ ఇస్తున్నాను చూడండి.
కమలాక్షు నర్చించు కరములు కరములు
శ్రీనాధు వర్ణించు జిహ్వ జిహ్వ
సుర రక్షకుని జూచు చూడ్కులు చూడ్కులు
శేష శాయి కి మొక్కు శిరము శిరము
విష్ణు నాకర్ణించు వీనులు వీనులు
మధువైరి దవిలిన మనము మనము
భగవంతు వలగొను పదములు పదములు
పురుషోత్తముని మీది బుద్ధి బుద్ధి.

ఆహా ఎంత మంచి పద్యమో చూశారా!
దీనికి గణ విభజన చెయ్యాలి కదా!
ఒక సారి ఈ నియమాలు స్ఫురణ కు తెచ్చుకుందాము.
ఈ పద్యం లో, నాలుగు పెద్ద పాదాలు ఉంటాయి. ఆ నాలుగు పెద్ద పాదాలనూ..మళ్ళీ నాలుగు పెద్ద పాదాలుగా, నాలుగు చిన్న పదాలుగా విడగొట్టి రాస్తారు.దీని స్వరూపం ఇలా ఉంటుంది.
ఒకటో పాదం .... ఇంద్ర - ఇంద్ర - ఇంద్ర - ఇంద్ర - పెద్ద పాదం.
రెండో పాదం.. ఇంద్ర - ఇంద్ర - సూర్య - సూర్య- చిన్న పాదం.
మూడు నాలుగూ... ఐదూ ఆరూ... ఏడు ఎనిమిదీ.. పదాలు వరుసగా ఉంటాయి. ఇలాగే..ప్రతి చిన్న పాదం లోని మొదటి గణం మొదటి అక్షరానికీ.. మూడవ గణం మొదటి అక్షరానికీ యతి చెల్లాలి. ప్రాస యతి కూడా చెల్లుతుంది. ఈ పద్యానికి ప్రాస నియమము లేదు.
నల, నగ, సల, భ, ర, త లు. ఇంద్ర గణాలు.
గల లేక హ మరియూ న గణాలు సూర్య గణాలు
ఇవి ఎప్పుడూ మనసులో తిరుగుతూ ఉంటేనే మనం పద్యాల్ని సమర్దవంతం గా రాయగలము అనే విషయాన్ని గుర్తుంచుకోండి.
మొదటగా పెద్ద పాదం చూద్దాము.
కమలాక్షు IIUI
నర్చించు UUI
కరములు IIII
కరములు IIII
పైన పెద్ద పాదం లో సల, త, నల, నల వచ్చయి కదా..
చిన్న పాదము :

శ్రీనాధు UUI

వర్ణించు UUI

జిహ్వ UI

జిహ్వ UI

త, త, గల లేక హలం వరుసగా రొండు సార్లు వచ్చాయి కదా. రొండు పాదాలలో మొత్తం

ఆరు ఇంద్ర గణాలు, చివరలో రొండు సూర్య గణాలు ఉన్నాయి కదా!

ఇక యతి విషయం లో శ్రీ నాదు లో ని "శ్రీ" కి జిహ్వ లోని "జి" కి సరి పోయింది కదా.

ఇలాగే మిగతా పాదాల్ని గణవిభజన చేసి చూడండి. ఇవాల్టికి స్వస్తి.